Do isteka desetogodišnjeg aranžmana države Srbije i italijanske kompanije Fiat kojim je, krajem 2008, u Kragujevcu registrovana fabrika za proizvodnju putničkih vozila Fiat automobili Srbija (sada Fiat Chrysler Automobili Srbija) ostalo je još pola godine (ističe u septembru), a domaća javnost i zaposleni i dalje ne znaju kakva će biti sudbina tog zajedničkog poslovnog poduhvata.

Srpski zvaničnici, pre svega predsednik Aleksandar Vučić i premijerka Ana Brnabić, ali i čelnici Fiata i Grupacije FCA "mudro ćute", pa nam ne preostaje ništa drugo nego da spekulišemo, i da strahujemo, da li će Fiat da ostane, ili će, pak, već za šest meseci da ode i da ugasi nekoliko hiljada radnih mesta.

Tračak nade da bi aranžman sa Italijanima mogao da bude produžen dao je predsednik Vučić, koji je 25. maja prošle godine, kada je u kompaniji FCA Srbija, prisustvujući početku proizvodnje redizajniranog modela fiat 500L, obznanio da će u oktobru da započne pregovore sa menadžmentom Fiata o novom modelu automobila, odnosno o novom ugovoru.

Oktobar je, međutim, prošao a kragujevački radnici još ne znaju da li su pregovore sa izvršnim direktorom Grupacije Fiat Chrysler Sergio Marchionneom, ili njegovom zamenikom za Evropu, Afriku, te Bliski i Srednji istok – Alfredom Altavillom, počeli. Reklo bi se da nisu.

Sudeći prema procenama pojedinih analitičara realno je očekivati da Fiat ostane u Kragujevcu, bar još nekoliko decenija. Kao argument navode podatak da je u fabriku u Kragujevcu, koja je jedna od najmodernijih u okviru FCA Grupacije, do sada investirano više od 1,3 mlrd EUR. Ukazuju i na to da je oprema u najskupljim pogonima (Preseraj i Lakirnica) faktički nepreseljiva, a uslovi za poslovanje, pre svega jeftina, a obučena radna snaga, zatim cene energenata i dobar geografski položaj Srbije, kao i povlastice (neplaćanje poreza i doprinosa, subvencije i drugo), znatno povoljniji nego u zemljama u okruženju.

U prilog očekivanjima da Fiat ostaje ovde ide i činjenica da su sindikat i menadžment kompanije Fiat Chrysler Automobili Srbija, krajem 2017, potpisali novi kolektivni ugovor, oročen na tri godine, kojim su regulisani prava i obaveze zaposlenih. Nekih pozitivnih signala, dakle, ima. Ipak, nema zvanične potvrde Fiata da kragujevačku fabriku neće da ponudi na prodaju.

Doduše, izvršni direktor FCA Sergio Marchionne izjavio je nedavno da će 1. juna biti objavljen petogodišnji plan poslovanja Grupacije za period od 2018. do 2022. godine. Početkom juna će se videti najpre da li je tim planom obuhvaćena i kragujevačka fabrika, a ako jeste, da li će da se proizvodi samo fiat 500L, ili će startovati proizvodnja i novog modela.

Planom će, sasvim izvesno, biti otklonjene i nedoumice u vezi sa tim da li će, u slučaju da kragujevačka fabrika dobije proizvodnju novog modela, iz njenih pogona paralelno izlaziti i lane redizajnirani fiat 500L. Uostalom, upravo je Marchionne svojevremeno izjavljivao da bi Fiatova gama 500, koju čine modeli fiat 500 (proizvodi se u Poljskoj), zatim kragujevački fiat 500L i fiat 500X (izlazi iz pogona u fabrici u italijanskom mestu Kasina), mogla da prerastu u novi brend. Tim pre što, prema stručnim procenama, na platformi fiata 500, može da se proizvodi čak 40 različitih modela automobila.
U stručnoj javnosti se, doduše, naglašava da je Fiat jedna od retkih svetskih kompanija koja i dalje proizvodi MPV modele B segmenta, kakav je fiat 500L, ali valja istaći i da terenska verzija redizajniranog kragujevačkog "fiće" (cross i city cross) već sada podseća na SUV ili krosover vozilo, što je, prema informacijama iz FCA Srbija, doprinelo da 500L na evropskim tržištima dostigne udeo u svojoj kategoriji od 22%, a u januaru 2018. i rastu plasmana tog modela od 5% u odnosu na isti prošlogodišnji mesec.

Italijanski mediji navode da Fiat planira da u proizvodnju uskoro, pored naslednika grande punta, uvede i dva nova SUV-a, jedan manji i jedan veći. Onaj manji je, kao što je već najavljeno, namenjen fabrici u Pomiljanu, a da li će drugi (veći) da stigne u Kragujevac, znaće se se 1. juna, kada će biti obznanjen novi petogodišnji poslovni plan Grupacije Fiat Chrysler Automobili.

Nije malo onih koji, međutim, već sada smatraju da šanse da se u Kragujevcu proizvodi veći SUV (ili džip) nisu previše izgledni, te da šumadijskim radnicima ne preostaje ništa drugo nego da se nadaju nekom skromnijem modelu, ili da nastave da unapređuju "velikog fiću", posebno njegovu krosover verziju. Prethodno bi, ipak, neko zvanično trebalo da im saopšti da će i posle septembra biti u prilici da u Kragujevcu proizvode automobile.

Novi model – argumenti za i protiv

Domaći i inostrani mediji već uveliko spekulišu koji će to novi model automobila izlaziti iz pogona kragujevačke fabrike, što je još jedan od nezvaničnih nagoveštaja da Fiat ostaje u Srbiji. U tom kontekstu pominje se da da će Fiat uskoro da lansira model koji će da nasledi grande punto i da bi upravo taj novi model mogao da se proizvodi u Kragujevcu.

S tim u vezi podseća se da je Fiat, u fabrici u Brazilu, već proizveo naslednika punta, koji se u Južnoj Americi prodaje pod imenom argo. Pošto se Fiatu, navodno, ne isplati da tu marku automobila transportuje iz Brazila u Evropu, proizvodnja bi mogla da bude organizovana i u Kragujevcu. Utoliko pre što će u fabrici u Poljskoj, kako se najavljuje, biti pokrenuta proizvodnja pande, a u onoj u Pomiljanu, kraj Napulja, proizvodnja novog malog SUV-a (bejbi džip).

Argumentacija u vezi sa troškovima transporta nije, međutim, sasvim uverljiva imajući u vidu da Fiat u Kragujevcu proizvodi automobile koji se, preko Italije, transportuju na tržišta SAD i Kanade. Otuda ni razlozi za proizvodnju brazilskog punta u Šumadiji ne deluju uverljivo.

Podsetimo, fabrika Magneti Marelli PCMA, koja u Kragujevcu proizvodi prednje i zadnje branike za fiat 500L, od 1. maja postaće deo grupacije Fiat Chrysler Automobiles (FCA), i zvaće se Fiat Plastic.

Izvršni odbor Narodne banke Srbije odlučio je, na današnjoj sednici, da referentnu kamatnu stopu smanji na 3,25 odsto. Donoseći takvu odluku, Izvršni odbor je pre svega imao u vidu projekciju inflacije i njenih faktora u narednom periodu.

U skladu sa očekivanjima Narodne banke Srbije, inflacija je u februaru smanjena na 1,5% međugodišnje, pre svega zbog visoke baze kod proizvoda koji su jednokratno poskupeli početkom prošle godine. Da su inflatorni pritisci niski, potvrđuje i bazna inflacija u februaru od 1,3% međugodišnje. Prema februarskoj centralnoj projekciji, usporavanje inflacije po osnovu baznog efekta očekujemo i u narednim mesecima, a zatim njeno postepeno približavanje centralnoj vrednosti cilja u toku naredne godine, čemu će doprineti i rast domaće tražnje. Na to da su inflatorni pritisci ostali niski, ukazuju i usidrena inflaciona očekivanja – finansijski sektor i privreda očekuju da će inflacija i za jednu, i za dve godine dana biti na centralnoj vrednosti cilja (3,0%). Smanjenjem referentne kamatne stope u uslovima niskih inflatornih pritisaka, Narodna banka Srbije će dodatno podržati kreditnu aktivnost i privredni rast.

Izvršni odbor je istakao da opreznost u vođenju monetarne politike i dalje proističe iz dešavanja u međunarodnom okruženju, a prvenstveno iz dešavanja na međunarodnom finansijskom tržištu i kretanja svetskih cena primarnih proizvoda. Neizvesnost na međunarodnom finansijskom tržištu i dalje je prisutna po osnovu monetarnih politika vodećih centralnih banaka, FED-a i Evropske centralne banke, kao i odnosa njihovih valuta. Iako je kretanje svetskih cena primarnih proizvoda i dalje volatilno, u narednom periodu se ne očekuje njihov znatniji rast. Izvršni odbor ističe i da je otpornost naše privrede na eventualne negativne uticaje iz međunarodnog okruženja povećana zahvaljujući jačanju domaćih makroekonomskih fundamenata i povoljnijim izgledima za naredni period.

Naredna sednica Izvršnog odbora na kojoj će biti doneta odluka o referentnoj kamatnoj stopi održaće se 12. aprila 2018.

Kabinet guvernera

At its meeting today, the NBS Executive Board decided to trim the key policy rate to 3.25%. In making that decision, the Executive Board was primarily guided by the inflation projection and inflation factors in the coming period.

In accordance with the NBS’s expectations, inflation in February was lowered to 1.5% year-on-year, primarily on account of the high base from the prices of products that underwent one-off hikes early in 2017. Another confirmation of low inflationary pressures is core inflation, which measured 1.3% year-on-year in February. According to the February central projection, a slowdown in inflation, on account of the base effect, is also expected in the coming months, while in the course of 2019 inflation will gradually approach the target midpoint. Growth in domestic demand will also contribute to this. That inflationary pressures have remained subdued is also indicated by anchored inflation expectations – the financial and corporate sectors expect both one- and two-year ahead inflation to be at the target midpoint (3.0%). By lowering the key policy rate amid low inflationary pressures, the NBS will provide additional support to credit activity and economic growth.

The Executive Board pointed out that caution in the conduct of monetary policy is still mandated by the international environment developments, primarily the developments in the international financial market and movements of global primary commodity prices. Uncertainty in the international financial market still prevails on account of the monetary policies of leading central banks, the Fed and the ECB, as well as the relationship between their currencies. Even though the movement of global primary commodity prices is still volatile, they are not expected to rise significantly in the coming period. The Executive Board pointed out that the resilience of the Serbian economy to potential adverse effects from the international environment has increased, owing to the strengthening of domestic macroeconomic fundamentals and a more favourable outlook for the period ahead.

The next rate-setting meeting will be held on 12 April 2018.

Governor’s Office

Indeksi Beogradske berze nastavili su danas rast, a pažnja investitora na domaćem tržištu akcija ponovo je bila fokusirana na akcije Naftne industrije Srbije.
BEOGRAD - Indeksi Beogradske berze nastavili su danas rast, a pažnja investitora na domaćem tržištu akcija ponovo je bila fokusirana na akcije Naftne industrije Srbije.

Ukupan promet na trgovanju na Berzi iznosio je 191,6 miliona dinara (1,6 miliona evra), pri čemu se najveći deo odnosi na trgovanje državnim dužničkim hartijama.Indeks najlikvidnijih akcija, BELEX15, porastao je za 0,3 posto na 743,84 poena, a BELEXlajn se popeo za 0,2 odsto na 1.562,71 poen.