Pre nekoliko godina ukazala nam se odlična prilika da, kada je zbog situacije na finansijskim tržištima zaduživanje bilo veoma povoljno, Srbija refinansira svoj veliki javni devizni dug. Primera radi, na kraju 2016. godine on je iznosio 53,46% BDP-a. Da smo tim novcem otplatili stare, skuplje kredite, napravili bismo velike uštede.

Prošlog meseca priliku smo prepoznali na vreme i po prvi put emitovali državnu evroobveznicu u evro valuti na svetskom tržištu novca.

Ova emisija bila je i iz raznih drugih aspekata posebna, a naročito zato što je došla kao kruna onog na čemu je Ministarstvo finansija radilo u poslednjih šest meseci pripreme, a što ima vidljive pozitivne efekte na bilans uspeha naše zemlje.

Dobrom uspehu emisije su, osim sprovedene fiskalne konsolidacije i snažne posvećenosti države da radi na smanjenju javnog duga, značajno doprinele i najave iz Evropske centralne banke, koja je na bazi poslednjih dostupnih ekonomskih parametara izašla sa stavom da ne očekuje trendove koji bi ukazivali na skoriji rast inflacije i, posledično, kamatnih stopa u evro zoni i da ostaje posvećena tome da reaguje novim merama monetarne ekspanzije onoliko koliko to bude potrebno za ostvarenje zacrtanih ciljeva.

Ministarstvo finansija je u proteklom periodu radilo baš na tome da iskoristi povoljne svetske trendove koji su usmerili investitore ka srpskim državnim hartijama i da trenutno niže troškove zaduživanja iskoristi kako bi smanjilo udeo dolara u strukturi javnog duga. To je veoma dobro za nas, jer smo ekonomija koja je mnogo izloženija evru, u kojoj centralna banka ima mandat da kurs dinara prema evru drži stabilnim i sprečava njegove prekomerne dnevne oscilacije (što ne važi u slučaju dolara).

Odličan tajming koji smo iskoristili da emitujemo evro obveznicu, iznos emisije i način na koji je sve ostalo urađeno su takvi da za rezultat imamo uštedu značajne količine državnog novca. Govorim o smanjenju troška javnog duga za iznos od 32 mil EUR samo na uštedi u kamati na dolarskim evroobveznicama, koje su zahvaljujući ovoj emisiji prevremeno otplaćene i zamenjene dugom emitovanim po znatno nižoj stopi prinosa.

Napomenuo bih da je strategijom Ministarstva finansija takođe prepoznato da je važno raditi na tome da se udeo dinara u strukturi javnog duga poveća, čemu će u narednom periodu dalje doprineti i značajan pad dinarskih kamatnih stopa, primetan u prethodnih mesec dana.

Udeo dinarskih hartija u ukupno emitovanim hartijama od vrednosti je u odnosu na kraj 2016. godine povećan, što je doprinelo i daljem razvoju dinarskog tržišta kapitala. Pritom je važno istaći da veći udeo dinarskih hartija u javnom dugu smanjuje izloženost države prema riziku nepovoljne promene kursa dinara u odnosu na ostale svetske valute.

Do kraja godine, sudeći po dobroj realizaciji na prethodnim dinarskim aukcijama i velikoj tražnji stranih investitora, ovaj udeo bi mogao, a i trebalo, da se još poveća. To bi stvorilo prostor za dodatni otkup evroobveznica u dolarima, smanjenje njihovog udela u javnom dugu i eliminisanje rizika nepovoljnih promena kursa.

Ako pogledamo trend kretanja troškova zaduživanja od kraja 2016. do danas, oni su smanjeni i na dinarskim i na evro denominovanim hartijama od vrednosti (HoV), a rizik premije za srpske državne HoV je trenutno na istorijskom minimumu. Zbog globalnog trenda pada kamatnih stopa koji se prelio i na domaće hartije od vrednosti i sprovedene fiskalne konsolidacije koja je ulila poverenje stranim investitorima, godišnji državni rashodi za kamate ukupnog portfolija HoV emitovanih na domaćem tržištu kapitala su od kraja 2016. do danas smanjeni, pa sada imamo oko 75 mil EUR niže godišnje troškove po osnovu kamata.

U tom periodu je prosečna ročnost emitovanih hartija od vrednosti u evrima i dinarima postepeno povećana, za približno dve godine u odnosu na njihovu prosečnu ročnost na kraju 2016. godine. To je posebno značajno u slučaju dinarskih hartija, jer omogućava državi da se zadužuje na duže staze u domaćoj valuti, a i dodatno doprinosi razvoju sekundarnog tržišta i domaćeg tržišta kapitala.

Ovo postepeno produženje ročnosti je i ekonomski veoma racionalan potez Ministarstva finansija, i to u momentima kada su se dinarske kamatne stope približavale istorijskom minimumu, jer upravo tada treba iskoristiti povoljan trenutak za zaduživanje po niskim stopama na što duži rok.

Uzevši u obzir svetska makroekonomska kretanja, rezultate sprovedene fiskalne konsolidacije i posvećenost budžetskoj disciplini, niže troškove zaduživanja koji su ostvareni u prethodnom periodu, stabilan kurs dinara podržan prilivom stranih direktnih investicija i nisku stopu inflacije, mislim da smo na dobrom putu da agencije S&P, Fitch i Moody′s podignu rejting Srbije na nivo investicionog u naredne tri godine.

To je moja velika želja, a mislim da to Srbija po svim svojim makroekonomskim parametrima zaslužuje. Kako bismo nastavili da se krećemo ka tom cilju, mislim da je važno da u narednom periodu:

- Dalje povećamo udeo dinarskih u ukupno emitovanim državnim hartijama od vrednosti;
- Još više iskoristimo kapacitete i povoljan trenutak za zaduživanje na inostranim tržištima putem emisija evroobveznica u evrima (tražnja investitora na prethodnoj emisiji je višestruko nadmašila ponudu);
- Fokus primarnih emisija zadržimo na dugoročnim obveznicama. To je važno za uključenje u globalne indekse, ali i za produženje prosečne preostale ročnosti dinarskog dela javnog duga;
- Nastavimo sa razvojem domaćeg tržišta kapitala uz poseban fokus na stvaranje stimulativnog okruženja za unapređenje tržišta korporativnih obveznica, kao i stvaranje regulatornog okvira za emisije pokrivenih obveznica poslovnih banaka.

Na primeru susedne Hrvatske možemo da vidimo da je rad na unapređenju tržišta kapitala i njegovom usklađivanju sa EU regulativom itekako bio prepoznat prilikom nedavnog dodeljivanja investicionog rejtinga.

Ako se Ministarstvo finansija bude vodilo ovim principima, mogli bismo da ostvarimo još bolje efekte na bilans uspeha naše zemlje, da pokažemo da smo čvrsto posvećeni i da smo na dobrom putu da dobijemo investicioni rejting. Sve to bi se višestruko povoljno odrazilo na budući privredni rast ekonomije Srbije.

Gradsko veće Zrenjanina donelo je pet odluka o prodaji neizgrađenog gradskog građevinskog zemljišta u gradskoj svojini. Na ovaj način u gradski budžet će se sliti oko 23,3 miliona dinara.

Zemljište je otuđeno nakon sprovedenog javnog oglašavanja. Četiri investitora su iz Zrenjanina, a jedan je iz Kine, sa kompanijom registrovanom u Novom Sadu.

Oni će graditi proizvodne i individualne objekte, a najznačajniji među njima, u ovom ciklusu investiranja, jeste proizvodni pogon u industrijskoj zoni Jugoistok, koji će graditi kompanija Green Miles Chemicals d.o.o. Ova kompanija bavi se proizvodnjom fosfata i gradiće objekat na parceli površine dva hektara.

- Predmet prodaje bilo je 102.900 m2 građevinskog zemljišta u radnim zonama, od kojih je u zoni Bagljaš - Aerodrom 32.900 m2, dok je 70.000 m2 ponuđeno u zoni Jugoistok, po početnoj ceni od 943,50 dinara po m2. Za stambenu izgradnju ponuđen je lokalitet Uroš Predić - objasnila je šef Odseka za imovinsko-pravne poslove Gradske uprave Zrenjanin Violeta Kučanda Bogasenieva.

Komentarišući nesmanjeno interesovanje investitora za kupovinu gradskog građevinskog zemljišta i izgradnju objekata različite namene, bilo industrijskih ili stambenih, gradonačelnik Zrenjanina Čedomir Janjić istakao je da su to dobre vesti. On je dodao da se tokom poslednje dve godine na svaki raspisani konkurs javlja više zainteresovanih investitora.

- Jedna kineska kompanija registrovana u Novom Sadu doći će u našu industrijsku zonu. Ova kompanija nema veze sa Linglongom, ali je zainteresovana za poslovanje u Zrenjaninu, u zoni Jugoistok. S druge strane, industrijska zona Bagljaš popunjava se skoro do maksimuma i tamo su prodate dve parcele na ovom konkursu. Dobra vest je, takođe, i što se grade stanovi. Isticali smo već da se u ovom trenutku više od 400 stanova gradi u Zrenjaninu i da i dalje postoji interesovanje investitora - naglasio je Janjić.

The City Council of Zrenjanin has reached five decisions on the sale undeveloped building land owned by the city. This way, RSD 23.3 million will be paid to the city budget.

The land was alienated after a public ad. Four investors are from Zrenjanin, and one is from China, with the company registered in Novi Sad.

They will build production and individual facilities, the most important of which, in this investment cycle, is the production facility in the Southeast industrial zone, which will be built by Green Miles Chemicals d.o.o. This company produces phosphates and will build a facility on a parcel of two hectares.

– The subject of the sale was 102,900 m2 of building land in the business zones, of which 32,900 m2 in the Bagljas-Airport zone, whereas 70,000 m2 was offered in the Southeast zone at the starting price of RSD 943.50 per square meter. The Uros Predic location has been offered for residential construction – explained the head of the Department for Property-Legal Affairs of the City Administration of Zrenjanin, Violeta Kucanda Bogasenieva.

Commenting on the constant interest of investors for the purchase of urban building land and the construction of facilities of various purpose, whether industrial or residential, Mayor of Zrenjanin Cedomir Janjic pointed out that those were good news. He added that, in the past two years, more and more interested investors responded to each contest.

– A Chinese company registered in Novi Sad will come to our industrial zone. This company has nothing to do with Linglong, but is interested in operating in Zrenjanin, in the Southeast Zone. On the other hand, the industrial zone Bagljas is being filled out, with two parcels sold at this contest. The good news is also that apartments are being built. We have already pointed out that there are more than 400 apartments being built in Zrenjanin and that investors are still interested – Janjic emphasized.

Kompanija NIS uvela je na svim NIS Petrol i Gazprom benzinskim stanicama jedinstvenu uslugu podizanja gotovine sa bankovnog računa.
Time je NIS postao pionir u uvođenju ove vrste bankarske usluge na domaćem tržištu.

Usluga podizanja gotovine prilikom plaćanja mastercard karticom koja je od sada dostupna u okviru najveće maloprodajne mreže naftnih derivata u Srbiji predstavlja novi nivo pogodnosti koji potrošačima omogućava da u samo jednoj transakciji obave kupovinu u bilo kojoj vrednosti i istovremeno podignu gotovinu sa svog bankovnog računa u iznosu i do 5.000 dinara.
Na ovaj način korisnicima se pruža jedinstvena mogućnost da podignu gotov novac bez odlaska na bankomat, čime se postiže značajna ušteda vremena.

Dodatno, ova jedinstvena usluga koja je dostupna potrošačima na više od 315 NIS Petrol i Gazprom benzinskih stanica širom Srbije i koje su raspoređene na svim važnim putnim pravcima, kako u gradovima tako i u selima, predstavlja dodatni benefit za stanovništvo u sredinama u kojima ne postoji razvijena mreža bankomata.

"Kao kompanija kojoj su potrošači na prvom mestu NIS kontinuirano nastoji da unapredi kvalitet svojih proizvoda i usluga. Uvođenjem opcije podizanja gotovine prilikom plaćanja na NIS Petrol i Gazprom benzinskim stanicama učinili smo još jedan korak u pravcu modernizacije. Zadovoljstvo nam je što smo pri uvođenju ove usluge ostvarili partnerstvo sa renomiranom kompanijom poput Mastercard", rekao je Pavel Kandalincev, direktor Direkcije za maloprodaju NIS-a, povodom uvođenja ove usluge.