Na Vol Stritu su u sredu berzanski indeksi potonuli više od dva odsto, što je njihov najveći dnevni gubitak u tri meseca, pri čemu je pad cena akcija nastavljen i nakon poruka iz američke centralne banke.

Dau Džouns skliznuo je 633 boda ili 2,05 odsto, na 30.303 boda, dok je S&P 500 potonuo 2,57 odsto, na 3.750 bodova, a Nasdak indeks 2,61 odsto, na 13.270 bodova.

Početkom nedelje ti su indeksi dosegnuli rekordne nivoe zahvaljujući, među ostalim, najavama novih podsticajnih fiskalnih mera, prenosi Seebiz.
Cene akcija već mesecima rastu na temelju fiskalnih i monetarnih podsticaja, no najveća svetska privreda još se nije sasvim oporavila od korona krize.

Stoga su se ulagači, zabrinuti zbog visokih nivoa cena akcija, daljnjeg rasta broja novozaraženih od korona virusa i neujednačene distribucije vakcina u SAD-u, juče odlučili na prodaju akcije, što je dovelo do najvećeg dnevnog pada indeksa od kraja oktobra prošle godine.

Komentara (1)

Komisija za zaštitu konkurencije saopštila je sinoć da su joj se obratile kompanije Telekom Srbija a.d. i Telenor Srbija sa zahtevom za pojedinačno izuzeće od zabrane ugovora o ograničenoj i definisanoj poslovnoj saradnji u određenom segmentu poslovanja, ističući da nije reč o spajanju te dve kompanije.
BEOGRAD - Komisija za zaštitu konkurencije saopštila je sinoć da su joj se obratile kompanije Telekom Srbija a.d. i Telenor Srbija sa zahtevom za pojedinačno izuzeće od zabrane ugovora o ograničenoj i definisanoj poslovnoj saradnji u određenom segmentu poslovanja, ističući da nije reč o spajanju te dve kompanije.

"Kako bi sprečili dalje pogrešno informisanje javnosti, ističemo da ovde nije reč o koncentraciji (spajanju) dva ili više tržišna učesnika, već o izuzeću od zabrane ugovora o ograničenoj i definisanoj poslovnoj saradnji u određenom segmentu poslovanja", navodi se u saopštenju.

Izrada prostornih i urbanističkih planova koji određuju namene i propisuju pravila građenja predstavlja veliko usko grlo za investiranje u Srbiji. Za usvajanje plana detaljne regulacije potrebno je najmanje pola godine uz poštovanje svih procedura, a za plan generalne regulacije bar 12 meseci.

Međutim, u praksi procedure donošenja često traju i godinama zbog nedovoljno efikasne komunikacije i koordinacije nadležnih organa. NALED rešenje vidi u uspostavljanju digitalne platforme eProstor.

- eProstor bi omogućio da institucije mogu da elektronski razmenjuju informacije, daju komentare, izdaju uslove i saglasnosti i na platformi rade simultano na izradi planova, umesto što sada čekaju jedna na drugu da bi uradile svoj deo posla. To bi bio i napredni sistem koji bi se mogao integrisati sa sistemom za izdavanje različitih dozvola za potrebe izgradnje, a takođe bi predstavljao lako pretraživu bazu svih planskih dokumenata u Srbiji. Zahvaljujući eProstoru bismo ubrzali proces izrade planova, ostvarili velike uštede i povećali transparentnost usvajanja planskih dokumenata – kaže Dragana Čukić, potpredsednica Upravnog odbora NALED-a i članica Upravnog odbora Udruženja inženjera konsultanata Srbije (ACES).

Jedna od ključnih odlika eProstora bilo bi lakše i blagovremeno uključivanje građana i privrede u sve faze izrade planova. Preko javnog dela portala oni bi mogli da obeleže zonu za koju su posebno zainteresovani i da u gotovo realnom vremenu elektronskim putem dobiju obaveštenje kada je neko pokrenuo inicijativu za izmenu planskog dokumenta ili podneo zahtev za građevinsku dozvolu i da, u skladu sa zakonom predviđenim procedurama, pravovremeno reaguju.

- To bi sprečilo situacije gde su investitori već pribavili dozvole za izgradnju, a građani saznaju da će doći do izgradnje tek kada se pojave bageri, kada je kasno za uticanje na planom predviđene namene ili parametre. Trenutno imamo više primera (male hidroelektrane, promene namena zelenih površina u zone izgradnje i sl.) gde građani protestima sprečavaju izgradnju, a investitori koji su pribavili dozvole od države mogu da traže i ostvare pravo na odštetu, koja će im biti isplaćena iz budžeta – pojašnjava Čukić i ističe značaj eProstora za unapređenje kulture blagovremenog uključivanja svih zainteresovanih strana u izradu planova.

Povezivanjem s Republičkim geodetskim zavodom, eProstor bi omogućio da se iz katastra brzo povlače informacije potrebne za izgradnju, kao i da se podaci u katastru redovno ažuriraju. Činjenica da sve institucije rade istovremeno na jednom planskom dokumentu, sigurno bi uticala da se striktnije poštuju rokovi i u planska dokumenta unose ažurni i potpuni podaci, što bi unapredilo kvalitet tih dokumenata.

U ovom trenutku, teritorija Srbije je dobro pokrivena planskim dokumentima, ali su u mnogim slučajevima nepotpuni i neophodno ih je dalje razrađivati kroz izradu detaljnijih planova, što vrlo često moraju da finansiraju investitori kako bi mogli da grade, bez izvesnog vremenskog roka za realizaciju projekata. Nedostatak jedinstvene baze svih planova sa ažurnim i potpunim podacima otežava čak i profesionalcima da utvrde precizno pod kojim uslovima se može graditi u određenoj zoni, što bi rešio eProstor.

Srbija je značajno unapredila regulativu za upravljanje geoprostornim podacima i stvorila okvir za izradu platforme eProstor i elektronskih procedura za izradu planskih dokumenata. Na putu do eProstora potrebno je unaprediti dostupnost podataka i njihovu standardizaciju i digitalizaciju.

The preparation of spatial and urban plans which determine the purposes and proscribe the rules of construction is a major bottleneck when it comes to investments in Serbia. It takes at least half a year for a detailed regulation plan to be adopted, with full compliance with all the procedures, whereas a general regulation plan takes at least twelve months.

However, in practice, the procedures often take years, due to inefficient communication and coordination between the competent organs. The NALED sees the solution in setting up a digital platform called eProstor (eSpace).

– eProstor would enable institutions to exchange information, comment, issue requirements and approvals electronically and use the platform to simultaneously prepare plans, instead of having to wait for each party to do their part of the job, as is the case now. It would also be an advanced system which could be integrated with a system for issuing various permits for the purposes of construction and it would also be an easily searchable database of all the planning documents in Serbia. Thanks to eProstor, we would be able to accelerate the process of the preparation of plans, save a lot of resources and increase the transparency of the adoption of planning documents – says Dragana Cukic, the vice president of the Managing Board of the NALED and a member of the Managing Board of the Association of Consulting Engineers of Serbia (ACES).

One of the key characteristics of eProstor would be an easier and timely inclusion of the citizens and the economy in all phases of the preparation of plans. Through the public part of the portal, they would be able to mark the zone they are especially interested in and almost instantly get an electronic notification about whether someone has launched an initiative for amending the planning document or filed a request for the building permit, allowing them to react on time, in line with the procedures proscribed by law.

– This would prevent situations where the investor has already obtained the building permit, and citizens then learn that the construction is to start once the machines appear, by which time it is too late to change the purposes and parameters defined by the plan. There are several examples of this at the moment (small hydro power plants, repurposing of green areas into construction zones etc.) where citizens protest against the construction, and the investors that obtained the permits from the state can even ask for damages to be paid to them from the budget – Cukic explains and emphasizes the importance of eProstor for fostering the habit of a timely inclusion of all interested parties in the preparation of plans.

By being connected with the Republic Geodetic Authority, eProstor would enable a quick usage of the information from the land register necessary for the construction and a regular update of the data in the land register. The fact that all institutions are working simultaneously on a planning document would surely lead to a stricter compliance with the deadlines, whereas the planning documents would feature up-to-date and complete data, which would improve the quality of those documents.

At the moment, the territory of Serbia is well covered by planning documents, but in many cases they are incomplete and need to be further developed through the preparation of more detailed plans, which often needs to be financed by investors, so that they would be able to build, without a definite deadline period for project realization. A lack of a single database of all the plans, with up-to-date and complete data makes it difficult even for professionals to determine with precision under which conditions the construction is allowed in a certain zone, which is a problem that eProstor would solve.

Vesti o tome kako bitkoin "probija rekorde" svakodnevno objavljuju svetski i domaći mediji, posebno od početka godine. Prema nekim procenama vrednost ove kriptovalute mogla bi da raste i do nekoliko stotina hiljada dolara. Ali šta sve to zapravo znači i kako možete da investirate u "digitalni novac"?

Kriptovalute su prošle dalek put od početnog skepticizma, do prepoznavanja značaja i regulacije u sve većem broju zemalja. I Srbija je nedavno donela Zakon o digitalnoj imovini čija primena počinje od sredine godine, piše eKapija.
Prema proceni Aleksandra Matanovića, konsultanta iz oblasti digitalnih valuta i generalnog direktora kompanije ECD, koja se osim trgovinom kriptovalutama bavi i edukacijom, u Srbiji je između 0,5 odsto i jedan odsto ljudi u nekom trenutku "rudarilo" kriptovalute.

- Naravno, to ne znači da svi oni i dalje to aktivno rade - ističe Matanović za eKapiju.

Prema proceni Aleksandra Matanovića, konsultanta iz oblasti digitalnih valuta i generalnog direktora kompanije ECD, koja se osim trgovinom kriptovalutama bavi i edukacijom, u Srbiji je između 0,5 odsto i jedan odsto ljudi u nekom trenutku "rudarilo" kriptovalute.

- Naravno, to ne znači da svi oni i dalje to aktivno rade - ističe Matanović za eKapiju.

Kako funkcionišu kriptovalute i šta izdvaja bitkoin?
Kriptovalute su novac koji je nezavistan od centralnih banaka ili bilo kojih drugih institucija. Postoji isključivo u digitalnoj formi i tim novcem uglavnom upravljaju sami korisnici, a ne njihov kreator, objašnjava sagovornik ovog portala.

- Bitkoin od drugih kriptovaluta izdvaja cena, snaga infrastrukture, popularnost, kao i činjenica da mu je tvorac nepoznat. Inače, što se tiče samog načina funkcionisanja, ne postoji ništa što specijalno izdvaja Bitkoin u odnosu na ostale - dodaje.

Reč je o decentralizovanim sistemima u kojima korisnici vrše obradu transakcija, kao i proveru njihove validnosti.

- Postoji algoritam koji obezbeđuje da niko ne može da "prevari" sistem i time se sprečava zloupotreba iako ne postoji nijedna centralna institucija koja kontroliše funkcionisanje sistema - navodi Matanović.

"Rudarenje" ili trgovina na berzi?
Dok je u centralizovanim sistemima obično neka institucija ili kompanija zadužena za održavanje tehničke infrastrukture neophodne da bi sistem funkcionisao, kod kriptovaluta tu tehničku infrastrukturu obezbeđuju "rudari".

- Oni svoj hardver stave na raspolaganje mreži i za to bivaju nagrađeni novogenerisanim jedinicama kriptovalute. Dakle, umesto da je hardverska infrastruktura centralizovana, kao što je to slučaj u većini sistema, kod kriptovaluta, infrastrukturu čine hiljade umreženih računara širom sveta koji učestvuju u procesu "rudarenja" - objašnjava on.

Na pitanje da li preporučuje kupovinu kriptovaluta na berzi ili "rudarenje", odgovara da zavisi od ličnih preferencija, ali da je za tzv. kopanje potrebno i dodatno angažovanje.
- Zavisi ko šta voli. U principu je kupovina mnogo lakši i elegantiniji način da se dođe do kriptovaluta od rudarenja, gde je osim inicijalne investicije potrebno i dosta dodatnog angažovanja - kaže Matanović.

Dodaje da svako ko želi da investira u kriptovalute treba da zna da je to, kao i svaka druga investicija, nešto gde može i da se zaradi i da se izgubi.

- Pre investiranja nekog iole većeg iznosa, preporučio bih da se čovek upozna sa bitkoinom i eventualno kupi neku manju količinu i tako bez velikog rizika iz prve ruke testira kako to funkcioniše - ističe.

Zakon o digitalnoj imovini reguliše i plaćanje kriptovalutama
Prema njegovim rečima, Zakon o digitalnoj imovini koji je nedavno usvojen, pre svega je doneo jasna "pravila igre" u oblast koja je do skoro bila neuređena i gde je postojala velika doza pravne neizvesnosti.

- Kao najpozitivnije stvari, izdvojio bih mogućnost finansiranja projekata kroz izdavanje digitalnih tokena, kao i mogućnost za pravna lica da na uređen način posluju sa kriptovaluta, bilo da se radi o naplati u kriptovalutama ili investiranju u njih.

U Srbiji plaćanje kritovalutama nije zabranjeno, ali nije još potpuno uređeno. To će se dogoditi kada Zakon počne da se primenjuje, piše Ivana Milovanović za eKapiju.

Matanović ističe da je dugoročno veliki optimista kada je tržište kriptovaluta u pitanju, ali dodaje da razvojni put svakako neće biti lak.

- Istorija kriptovaluta je puna uspona i padova i to će se neminovno nastaviti i u budućnosti. Takođe, verujem da će većina novih finansijskih proizvoda i usluga u budućnosti dolaziti upravo iz ove oblasti, jer je zbog svojih specifičnosti izuzetno pogodna za inovacije - zaključuje naš sagovornik.

Na beogradskom aerodromu "Nikola Tesla" završeni su radovi na preuređenju i modernizaciji celokupne centralne zone za boravak putnika pre ukrcavanja na let, a vrednost ulaganja iznosi više od dva miliona evra.
BEOGRAD - Na beogradskom aerodromu "Nikola Tesla" završeni su radovi na preuređenju i modernizaciji celokupne centralne zone za boravak putnika pre ukrcavanja na let, a vrednost ulaganja iznosi više od dva miliona evra.

Radovi su izvedeni u saradnji sa kompanijom Dufry, najvećim zakupcem na aerodromu "Nikola Tesla", saopštio je aerodrom.