Srbija godišnje gubi milijarde evra zbog sive ekonomije, a prema nekim procenama u pitanju je suma od oko šest milijardi evra. Zato je nelegalna trgovina, odnosno siva ekonomija i dalje jedan od značajnijih problema u našoj zemlji.

Ne samo da utiče na manje prihode u budžetu, već i na privredu koja u Srbiji posluje legalno, zapošljava radnike, na vreme isplaćuje zarade i pripadajuće poreze i doprinose.

Kako pokazuje istraživanje Nacionalne alijanse za lokalni ekonomski razvoj (NALED), oko 20 odsto preduzeća u Srbiji posluje u sivoj zoni, a najveći broj ovakvih firmi je iz oblasti građevinarstva, trgovine, ugostiteljstva i advokatskih usluga.

Iako je obim sive ekonomije smanjen za oko šest odsto u poslednjih pet godina, sa 21,2 odsto na 15,4 odsto kako pokazuju rezultati poslednjeg istraživanja koje je sproveo NALED, i dalje su u pitanju ogromni gubici za državnu kasu.

Firme koje posluju u Srbiji iznele su za prvih osam meseci ove godine u ofšor zone čak 958,4 miliona evra. Vest da će Kajmanska ostrva otvoriti knjige i objaviti podatke o vlasniku svake kompanije koja tamo ima sedište, udariće na mnoge srpske privrednike kroz dva kanala.U pogledu strukture sive ekonomije u Srbiji, neformalna zaposlenost, odnosno delimična ili potpuna isplata zarada u gotovini, čine znatno veći deo sive ekonomije nego neprijavljeni poslovni višak (profit). Od 100 dinara sive ekonomije, približno 62 dinara čine neprijavljene plate zaposlenih, a 38 dinara neprijavljeni profit.

Pojedini ekonomisti su mišljenja da najveći deo sive ekonomije predstavlja poslovanje velikih, često stranih, kompanija. Ekonomista Miroslav Zdravković, urednik portala Makroekonomija, smatra da je to zato jer mogu da kroz “kreativno” knjigovodstvo iznesu profit iz Srbije.

Velike kompanije iznose profit

“Najmanji deo sive ekonomije nalazi se u uličnoj prodaji proizvoda i drugim proizvodima i uslugama koji se najčešće navode kao njena žarišta. U poslovanju velikih kompanija odliv profita odvija se kroz transferne cene, a to su niže fakturne cene prilikom izvoza i više prilikom uvoza”, objašnjava Zdravković za Bankar.rs.

Kao primer navodi da se recimo izvozi tačno po ceni kojom se pokrivaju troškovi poslovanja u Srbiji uz minimalan profit, dok se profit realizuje u matičnim firmama u inostranstvu, ili na rajskim ostrvima.“Proizvod se prodaje iz Srbije po ceni od 100 dinara, a košta 120, te se ovih 20 dinara zarađuje van Srbije. Kod uvoza je to viša cena od realne. Nešto košta, na primer banane, 50 dinara, ali se iz Srbije plaća 70, te se 20 dinara ispumpava van Srbije. Ovde je država uskraćena za porez na (neprijavljeni) profit, ali je uprkos tome profitna stopa kojom posluju strane firme najviša u Evropi, te stimulativna da privuče nove kompanije da zasnuju poslovanje u Srbiji (imamo najveći broj grinfild najava u Evropi nakon najvećih evropskih ekonomija, Nemačke, Francuske, UK i Italije)…”, zaključuje Zdravković.

Naplata poboljšana

No, poboljšanje poslovnog ambijenta i makroekonomska stabilnost, rast registrovanog BDP-a, oporavak tržišta rada, kao i unapređen rad inspekcija, oštrija kaznena politika i efikasnija naplata poreskih prihoda doprinele su smanjenju sive ekonomije u poslednjih pet godina.Konkretne mere koje država preduzima su, između ostalog, usvajanje novog Zakona o inspekcijskom nadzoru, izmene Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, a oformljeno je i koordinaciono telo za usmeravanje aktivnosti na suzbijanju sive ekonomije. S ciljem unapređenja inspekcijskog nadzora formiran je stručni tim – Jedinica za podršku Koordinacionoj komisiji za inspekcijski nadzor.

Sve to dovelo je i do konkretnih rezultata, pa je tako u 2018. godini ostvaren fiskalni suficit opšte države u iznosu od 32,2 milijardi dinara, što je za oko 64,2 milijardi dinara bolje u odnosu na plan kojim je bio predviđen deficit od 32 milijarde dinara. Bolji fiskalni rezultat u 2018. godini u najvećoj meri se duguje boljoj naplati prihoda.

Narodna banka Srbije objavila je Finansijski vodič za povratnike, građane koji se vraćaju u Srbiju, a koji objašnjava kako se na njih odnose devizni propisi države.

U vodiču se nude informacije kako da se otvori ili zatvori račun u banci u Srbiji, prenese novac iz inostrane banke u banku u našoj zemlji, i drugo.

Kako se navodi u ovom dokumentu, Finansijskim vodičem za povratnike NBS nastoji da unapredi informisanost naših građana koji žele da se vrate u Srbiju, a kako bi se stvorili uslovi za njihov lakši povratak i bržu integraciju, kao i za raspolaganje njihovim novcem.

- Cilj Finansijskog vodiča jeste da se na jednom mestu, jednostavno i sveobuhvatno, pruže informacije u vezi s većinom pitanja iz oblasti deviznog poslovanja koje su značajne za povratak naših građana iz inostranstva - kažu u NBS.

Kako se navodi, povratnikom se smatra lice koje je boravilo u inostranstvu duže od godinu dana i koje se vraća u Srbiju, a pre svega lice koje se iselilo iz RS i koje je boravilo u inostranstvu na osnovu dozvole stalnog boravka ili drugog odgovarajućeg dokumenta.

Poslovni kompleks B23 Office Park, Beograđanima već dobro poznata zgrada sa helidromom koja više od 10 godina stoji nedovršena kraj autoputa prekoputa Arene, najzad je ponuđena na prodaju, što je za eKapiju nedavno i najavio Radosav Gojak, stečajni upravnik firme Beta 23 d.o.o.

Na prodaju putem javnog nadmetanja Beta 23 je ponuđena kao pravno lice, čiju najvažniju imovinu firme čini poslovni prostor - objekat u izgradnji, površine približno 60.000 m2, odnosno pomenuta zgrada sa helidromom i 6 spratova.

Uz zgradu se dobijaju i oprema i zalihe namenjene za ugradnju u nedovršeni objekat.

Početna cena iznosi 2.265.714.158 dinara, a visina depozita je 906.285.663 dinara.

Licitacioni korak na javnom nadmetanju iznosi 50 miliona dinara.

U oglasu je navedeno da se beta 23 kupuje u viđenom stanju, a da se imovina može razgledati do 25. novembra, nakon otkupa prodajne dokumentacije po ceni od 1,2 miliona dinara.

Javno nadmetanje biće održano 2. decembra 2019. godine u 12 sati, na adresi firme u Beogradu.

The business complex B23 Office Park, the now very well known building with a heliport, which has stood unfinished for over 10 years next to the highway, across from the Arena, has finally been put up for sale, as recently announced for eKapija by Radosav Gojak, the bankruptcy supervisor of Beta 23. d.o.o.

Beta 23 is offered up for sale through public bidding as a legal entity, the most important property of which consists of office space – building under construction, of around 60,000 m2, that is, the said building with a heliport and 7 floors.

The offer also includes the equipment and the stock meant to be installed in the unfinished facility.

The initial price is RSD 2,265,714,158, and the deposit is RSD 906,285,663.

The bidding increment at the public bidding is RSD 50 million.

The ad says that Beta 23 is bought as seen and that the property can be viewed until November 25, after the documentation is purchased at RSD 1.2 million.

The public bidding will be held on December 2, 2019, at noon, at the company’s address in Belgrade.

Nemačka kompanija „B+B Thermo-Technik GmbH“ otvorila je danas u Subotici fabriku za proizvodnju termotehničkih senzora, koja će, kako je najavljeno, zaposliti 100 radnika.
Reč je o investiciji vrednoj milion evra.

Ova kompanija posluje od 1984. godine u Nemačkoj, a proizvodne pogone, pored Subotice, ima i u Holandiji, Кini i Hongkongu.

Predsednik Pokrajinske vlade Igor Mirović rekao je da je vlada spremna da nastavi nova direktna ulaganja u industrijske zone, poput one u kojoj je smeštena ova nemačka kompanija, ali i u druge zone koje su izgradjene u Vojvodini.

„Cilj ulaganja nam je da stopa nezaposlenosti u Vojvodini bude ispod osam procenata i to će biti naš najznačajniji rezultat“, naglasio je Mirović.

Mirović je dodao da Nemačka prednjači u ulaganjima na teritoriji Vojvodine što je, prema njegovim rečima, važno zbog zapošljavanja i tehnologija koje stižu sa nemačkim kompanijama.

„Dosadašnja nemačka ulaganja u Vojvodini dostigla su 1,4 milijarde evra, a trenutno radi oko 50 nemačkih kompanija koje zapošljavaju više od 60.000 radnika u našoj zemlji, a od toga 22.000 radnika u Vojvodini“, istakao je Mirović.

Direktor „B+B Sensor Solutions“ u Subotici Danijel Špehar, izjavio je da je u planu „premeštanje proizvodnih linija te komapnije iz Кine u Srbiju.

Gradonačelnik Subitice Bodgan Laban je naveo da je u Privrednoj zoni „Mali Bajmok“ i Slobodnoj zoni trenutno radno angažovano više od 6.000 ljudi i da je u tri velike nemačke kompanije – „Simensu“, „Norma grupi“ i „Кontinentalu“, ne uključujući oko 400 zaposlenih u „Dunkermotorenu“ koji je postao deo američke grupacije „Ametek“, zaposleno nešto više od 4.000 radnika.

Otvaranje fabrike „B+B Sensor Solutions“, dodao je, bitno je za grad Suboticu, jer pored novih radnih mesta znači i dovodjenje novih tehnologija i znanja, ali je veoma važno i za sigurnost i bolji životni standard 15 ljudi zaposlenih u toj fabrici, kao i za njihove porodice.

„Drago mi je što kompanija posluje na gotovo istim principima na kojima je baziran i naš stav kada je reč o poslovanju u Slobodnoj zoni – shvatiti i razumeti šanse, poslovati kvalitetno i stvoriti poverenje partnera uz kontinuriano uvodjenje inovacija u poslovanju. Nakon ‘Dunkermotorena’ koji će uskoro obeležiti deset godina rada u Subotici i kompanije ‘Bojsen’ koja gradi svoj proizvodni pogon, ‘B+B Sensor Solutions’ je treća kompanija koja je u naš grad došla iz iste oblasti u Nemačkoj – Švarcvalda. Ta činjenica najbolji je pokazatelj da se dobar glas o Subotici daleko čuje“, rekao je Laban.

Iako je u pitanju mala kompanija, istakao je Laban, za Suboticu je njen dolazak veliki kompliment, jer je „poznato da su male porodične kompanije mnogo obazrivije u biranju lokacija za svoju investiciju i da dolaze samo tamo gde procene da su rizici poslovanja zanemarljivi“.