Ruska državna gasna kompanija Gasprom zapretila je sinoć da bi mogla da prekine isporuke gasa Evropi već sledeće nedelje, prenosi Gardijan. Gasprom u saopštenju optužuje Kijev da ometa isporuku 52,52 miliona kubnih metara gasa namenjenog Moldaviji.
„Količina gasa koju je Gasprom obezbedio za tranzit u Moldaviju preko Ukrajine veća je od fizičke količine koja je prešla granicu Ukrajine i Moldavije“, saopštio je Gasprom u saopštenju i dodao da će „od ponedeljka, 28. novembra, početi da smanjuje snabdevanje gasom ako se nastavi poremećaj u tranzitu gasa kroz Ukrajinu za kupce u Moldaviji".
Podsetimo, ukrajinski gasovod je poslednji preostali gasovod kojim ruski gas i dalje stiže u zapadnu Evropu nakon što je Gasprom prekinuo snabdevanje gasovoda Severni tok 1. Ukrajina je negirala da blokira isporuke gasa, rekavši da je sav dogovoreni gas do Moldavije uredno prebačen.

"Strateška" smanjenja
Birol kaže da veruje da su nedavna ruska smanjenja isporuke gasa „strateška".

Smanjena isporuka otežava evropskim zemljama da popune skladišta gasa.
„Ne bih isključio mogućnost da Rusija nastavlja da pronalazi različite probleme tu i tamo, i da nastavlja da pronalazi izgovore za dalje smanjenje isporuke gasa Evropi, a možda čak i da je potpuno prekine", rekao je Birol za BBC.

Prošle nedelje je protok prirodnog gasa kroz Severni tok 1, jedan od glavnih gasovoda iz Rusije u Evropu, iznosio samo 40 odsto kapaciteta.

Mnogi stručnjaci su skeptični prema ruskom objašnjenju da je to uzrokovano „tehničkim problemima".

Širom Evrope i dalje se prijavljuju nedostaci u snabdevanju gasom.

U petak je italijanska energetska kompanija Eni saopštila da je dobila samo polovinu gasa koji je očekivala od ruskog gasnog giganta Gasproma, koji je pod kontrolom države, dok su Slovačka i Austrija takođe prijavile pad.

Francuska kaže da nije dobijala ruski gas iz Nemačke od 15. juna, dok su Poljskoj, Bugarskoj, Finskoj, Danskoj i Holandiji obustavljene isporuke ruskog gasa nakon što su odbile da plate u ruskim rubljama.

Cena gasa u Evropi je 21. decembra 2021. godine prvi put u istoriji premašila 2.000 dolara za hiljadu kubnih metara, dok je 7. marta 2022. godine dostigla skoro 3.900 dolara.
Poslednjih dana cena gasa varira od 1.000 do 1.300 dolara za hiljadu kubnih metara.

„Naš proizvod, naša pravila. Mi ne igramo po pravilima koja nismo ni kreirali", rekao je ranije generalni direktor Gasproma Aleksej Miler.
Prošlog meseca evropske zemlje su se saglasile da pokušaju da se zaštite od nestabilnosti cena gasa punjenjem sopstvenih skladišta.

Zajednički su se obavezali da će dostići najmanje 80 odsto kapaciteta do novembra, a najnoviji podaci pokazuju da su oni na oko 55 odsto.

Birol je rekao da trenutna gasna kriza sada opravdava hitne kratkoročne mere za smanjenje potražnje, kao što je povećanje upotrebe elektrana na ugalj i, ako je moguće, produženje veka trajanja nuklearnih elektrana.

Ako bi došlo do potpunog prekida isporuke ruskog gasa, kaže on, možda će biti potrebne drastične mere.

„Ne isključujem mogućnost da će Evropi biti potrebna planska redukcija gasa", kaže gospodin Birol.
„Ne kažem da je ovo osnovni scenario, ali gledajući poslednjih nekoliko meseci, ako ne i nekoliko godina, iskustva koja smo imali sa Rusijom kao energetskim partnerom, ovo je scenario koji za sada ne možemo olako da isključimo".

Dinar je prema dolaru jači za 5,1 posto nego pre mesec danas, na godišnjem nivou je slabiji za 8,4 procenta, a u odnosu na početak godine je u padu za 9,0 odsto.
Zvanični srednji kurs dinara prema evru iznosi danas 117,3030 dinara za evro, što je neznatna promena u odnosu na utorak, objavila je Narodna banka Srbije.

Dinar prema evru vredi isto kao pre mesec dana, a na godišnjem nivou i u odnosu na početak godine je jači za 0,2 procenta.

The Serbian dinars official median exchange rate against the euro is 117.3030 dinars for one euro on Wednesday, which is a slight change from Tuesday, the National Bank of Serbia said.
BELGRADE - The Serbian dinars official median exchange rate against the euro is 117.3030 dinars for one euro on Wednesday, which is a slight change from Tuesday, the National Bank of Serbia said.

The dinar is steady against the euro m-o-m and up by 0.2 pct y-o-y and relative to the beginning of the year.

The dinars indicative exchange rate against the dollar was up by 0.1 pct to 114.2525 dinars for one dollar on Tuesday.

The dinar was up against the dollar by 5.1 pct m-o-m and down by 8.4 pct y-o-y, declining by 9.0 pct relative to the beginning of the year.

A new wide-body Airbus A330-200 aircraft in Air Serbia’s fleet, registered as YU-ARC, has arrived at the Belgrade Airport.
BELGRADE - A new wide-body Airbus A330-200 aircraft in Air Serbia’s fleet, registered as YU-ARC, has arrived at the Belgrade Airport.

Air Serbia’s second long-haul aircraft bears the image of Mihajlo Pupin (1854-1935) - that way, the national airline wants to honour the famous scientist of Serbian descent, inventor, professor of physics at Columbia University in New York, one of the founders of NASA and the winner of a Pulitzer Prize for an autobiography.

"After the necessary technical and administrative steps, the Airbus A330 with the image of Pupin will start operating long-haul flights," the company said in a statement.

"Enhancing our fleet is one of the strategically most important goals in our company’s development plan. In order to develop our network further, it is necessary to have an adequate fleet and the necessary capacity. We are eagerly awaiting the moment when our new Airbus A330 will take flight. Having in mind the current needs of our network, it is very important for the new aircraft to start regular flights as soon as possible, and that is why it will be flying with the existing cabin and seat layout. Our plan is for Pupin to get a cabin which will be similar to the one in the current A330-200 “Tesla” in terms of quality. This will be done during the regular 12-year airplane maintenance at the start of next year. We continue to renew our fleet in order to offer even more network flexibility and comfort for our passengers,” said Air Serbia CEO Jiri Marek.

The new Air Serbia aircraft got its unique livery in Marana, Arizona, US.

"The painting process, during which 20 different colours and 400 litres of paint were used, took 18 days of constant work in two shifts, with teams of approximately 10 people per shift. The latest addition to the national airline’s fleet will have an 18-seat configuration in business class, and 250 seats in economy class. The plane was manufactured in 2011, it has Rolls-Royce engines, and an engine thrust of 71100 N, wingspan of 60 m, and close to 59 m in length. It can fly at a maximum altitude of 41,450 feet. Before arriving to Air Serbia, it was used by the South African airline South Africans Airways," the statement also said.

Na azijskim su berzama cene deonica porasle, pa tako prate jučerašnji rast Wall Streeta, no trguje se suzdržano jer se ulagači plaše novih restrikcija protiv covida-19 u Kini, što bi usporilo oporavak ekonomije. MSCI indeks azijsko-pacifičkih deonica, bez japanskih, bio je oko 7 sati u plusu 0,3 posto.

Pritom su cene deonica u Šangaju, Australiji, Južnoj Koreji i Hong Kongu porasle između 0,3 i 0,8 posto. U Japanu se zbog praznika danas ne radi.
Tako azijski berzovni indeksi prate jučerašnji rast Wall Streeta, gdje je Dow Jones ojačao je 1,18 posto, dok su S&P 500 i Nasdaq indeks porasli 1,36 posto, pri čemu je S&P 500 dosegnuo najviši nivo od 12. septembra.

Snažno porastao trgovački sektor
To se, među ostalim, zahvaljuje snažnom rastu cena nafte, što je potastaknulo energetski sektor. Indeks tog sektora skočio je jučer, nakon dva dana pada, više od 3 posto. Snažno su porasle i cene deonica u trgovačkom sektoru, u proseku 1,2 posto, što se ponajviše zahvaljuje skoku cene Best Buya, gotovo 13 posto.

Od centralne banke se u decembru očekuje povećanje kamata za 0,50 postotnih bodova, nakon serije povećanja za 0,75 bodova. No, pitanje je kako će se idućih meseci kretati inflacija i do koje će razine Fed povećavati cenu novca.
A na valutnim je tržištima vrednost dolara prema korpi valuta pala.

Dolarov indeks, koji pokazuje vrednost američke u odnosu na ostalih šest najvažnijih svetskih valuta, kreće se oko 107,15 bodova, dok je juče u ovo doba iznosio 107,70 bodova.

Pritom je kurs dolara prema japanskoj valuti skliznuo s jučerašnjih 141,95 na 141,20 jena.

Američka je valuta oslabila i u odnosu na evropsku, pa je cena evra dosegnula 1,0305 dolara, dok je jučer u ovo doba iznosila 1,0250 dolara.

Cene su nafte, pak, porasle drugi dan zaredom. Cena barela na londonskom tržištu ojačala je 0,05 posto, na 88,35 dolara, dok je na američkom tržištu barel poskupeo 0,30 posto, na 81,15 dolara.

Ta je tvrtka jučer objavila kako u ovoj godini očekuje manji pad prodaje nego što se prije procjenjivalo, što je ublažilo strahovanja ulagača da će visoka inflacija izazvati pad prodaje u predstojećoj sezoni blagdanske potrošnje.
No, na azijskim berzama vlada oprez jer se ulagači plaše da će kineske vlasti zbog rasta broja oboljelih od covida-19 ponovno uvesti restriktivne mere, što bi dovelo do daljeg usporavanja rasta drugog po veličini svetske ekonomije. Uz to, ulagači su oprezni zbog daljeg povećanja kamatnih stopa.

Jutros je centralna banka Novog Zelanda povećala ključne kamate za agresivnih 0,75 postotnih bodova i najavila daljnja povećanja kako bi suzbila visoku inflaciju.

U sredu poslepodne u fokusu ulagača bit će, pak, zapisnik s poslednje sednice američke centralne banke, koji će pokazati jesu li čelnici Feda ublažili retoriku po pitanju inflacije i kamatnih stopa.