JERUSALIM - Cene sirove nafte skočile su danas ujutru za više od četiri dolara po barelu usled nastavka borbi između palestinske militantne grupe Hamas i Izraela koje su počele u subotu.

Sirova nafta Brent se prilikom jutarnje trgovine na azijskim tržištima prodavala za skoro 88 dolara po barelu, a američka nafta WTI za 86 dolara po barelu, što je povećanje od preko tri odsto u odnosu na cenu koja je bila aktuelna na zatvaranju berzi u petak, prenosi portal oilprice.com.

Rast cena nafte usledio je nakon najvećeg napada na Izrael u poslednjih nekoliko godina, nakon što su u subotu u ranim jutarnjim satima Hamasovi militanti ušli u zemlju kopnom, morem, pa čak i vazduhom i napali izraelske gradove.

MARAKEŠ - Delegacija Srbije, na čelu sa guvernerkom Narodne banke Srbije Jorgovankom Tabaković i potpredsednikom vlade i ministrom finansija Sinišom Malim, učestvovaće na Godišnjoj skupštini Odbora guvernera Međunarodnog monetarnog fonda i Grupacije Svetske banke, koja se održava od danas do 15. oktobra u marokanskom gradu Marakešu.

Delegacija Republike Srbije učestvovaće i na zajedničkom sastanku Konstituence Švajcarske, kojoj pripada Republika Srbija, objavila je Narodna banka Srbije.

Naša delegacija imaće i bilateralne razgovore s rukovodstvom i predstavnicima Međunarodnog monetarnog fonda i Svetske banke o tekućim i očekivanim makroekonomskim kretanjima u Srbiji.

Zvanični srednji kurs iznosi 117,1894 dinar za evro, što je neznatna promena u odnosu na petak, objavila je Narodna banka Srbije. Dinar će prema evru zadržati istu vrednost kao pre mesec dana, na godišnjem nivou biće jači za 0,1 odsto, a od početka godine jači za 0,1 odsto.
Dinar je prema dolaru slabiji za 1,9 odsto nego pre mesec dana, na godišnjem nivou je jači za 7,4 odsto, a u odnosu na početak godine slabiji je za 1,2 odsto.

BELGRADE- The Serbian dinars official median exchange rate against the euro is 117.1894 dinars for one euro on Monday, which is a slight change from Friday, the National Bank of Serbia said.

The dinar is steady against the euro m-o-m and up by 0.1 pct y-o-y and relative to the beginning of the year.

The dinars indicative exchange rate against the dollar is up by 0.1 pct to 111.0589 dinars for one dollar.

The dinar is down by 1.5 pct against the dollar m-o-m and up by 7.8 pct y-o-y, and down by 0.8 pct relative to the beginning of the year.

Banka Izraela saopštila je danas da će prodati do 30 milijardi dolara deviznih rezervi da bi podržala svoju domaću valutu, izraelski šekel.
- Banka će raditi na tržištu u narednom periodu kako bi ublažila volatilnost kursa šekela i obezbedila neophodnu likvidnost za dalje pravilno funkcionisanje tržišta, navodi se u saopštenju centralne banke Izraela.
Pored programa vrednog 30 milijardi dolara, banka je dodala da će obezbediti likvidnost tržištu kroz mehanizme SWAP na tržištu, vredne do 15 milijardi dolara.

Izraelska valuta je nakon upada palestinskih militanata iz pokreta Hamas oslabila u odnosu na dolar i sada se nalazi na najnižem nivou u poslednjih sedam godina, prenosi CNBC.

BEOGRAD - Dug Srbije je, prema podacima Ministarstva finansija, na kraju avgusta iznosio 35,206 milijardi evra, što je 50,9 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP).

Mesec dana ranije, dug je iznosio 35,070 milijardi evra i činio je 50,7 odsto BDP-a.

Poređenja radi, na kraju prošle godine Srbija je dugovala 33,326 milijardi evra ili 55,1 odsto BDP-a, a pet godina ranije 23,221 milijardu evra, što je u tom trenutku činilo 57,8 odsto BDP-a.

The public debt of Serbia at the end of September this year amounted to around EUR 35.2 billion, which is 50.9% of the gross domestic product (GDP), announced the Ministry of Finance. At the end of July, the public debt was EUR 35.07 billion, that is, 50.7% of the GDP.

At the end of 2022, the public debt of Serbia was EUR 33.33 billion, or 55.1% of the GDP.

In the first eight months of this year, the budget deficit was RSD 31.5 billion, which is better than planned by RSD 142.1 billion, considering that a deficit of RSD 110.6 billion was planned, pointed out the Ministry of Finance. Income of RSD 1,229.2 billion was realized, and expenditures were realized in the amount of RSD 1,197.7 billion. A deficit of RSD 6.1 billion was realized in August. Revenues of RSD 140.2 billion were collected during August, of which tax revenues amounted to RSD 119.3 billion.

As said, the VAT was collected in the amount of RSD 66.2 billion, and excise taxes were collected in the amount of RSD 24.4 billion.

Non-tax revenues amounted to RSD 19.1 billion, and the inflow of donations in August amounted to RSD 1.9 billion.


Expenditures amounted to RSD 146.3 billion. In August, expenditures for employees amounted to RSD 32.5 billion, capital expenditures were at RSD 29.3 billion, transfers for the Pension and Disability Insurance Fund, the National Health Insurance Fund, the National Employment Service and the Social Insurance Fund for Military Personnel were at RSD 21.5 billion, and welfare protection expenditures were RSD 13.2 billion.

At the state sector level, in the January-August period, a fiscal surplus of RSD 60.9 billion and a primary fiscal surplus of RSD 165.5 billion were realized, the Ministry of Finance announced.

Poslednjih godine je sve teže odvajati novac za štednju zbog rastućih troškova, ali oni koji mogu, biraju tradicionalne "sigurne" oblike kao što su nekretnine i štednja u banci. Za one hrabrije stručnjaci preporučuju berzu, pa je zato možda vreme da se razmisli i o hartijama od vrednosti.

- U svetu su trend te državne dužničke hartije, odnosno atraktivnije su građanima u razvijenijim zemljama u odnosu na depozite, ali kod nas se još uvek nije prelio ovakav stav, rekao je za "Blic Biznis" jedan renomirani srpski broker.
- Naši ljudi najviše ulažu u nekretnine i depozite u bankama, to su dve dominantne vrste ulaganja, ali proteklih deset godina za razliku od nekretnina koje su donele prilično dobre zarade, možemo reći i više nego duplo, depoziti su bili izuzetno slabi, odnosno prinosi su bili nekih desetak procenata koji su faktički brisani jednogodišnjom inflacijom objasnio je on.

Istakao je da je došlo do promene i dodao da je prošle godine Fed je počeo da podiže kamatne stope zbog visoke inflacije, što su sledile i druge centralne banke i postepeno su počele da rastu i kamate u bankama.

- Vi sada imate situaciju da su te realne kamate i dalje niske, ali da je to mnogo bolje nego što je to bilo u ovom desetogodišnjem periodu - kaže naš sagovornik.
- Zato građani mogu oročiti sredstva u valuti po nekim kamatama koje su oko tri odsto, čak i nešto preko, kada govorimo o većim iznosima. Ono što naši građani slabo praktikuju su dužničke hartije od vrednosti, državne obveznice, to je najmanje rizična vrsta ulaganja - naglašava broker.
"Trend bega iz depozita na novčano tržište obveznica"
Ovaj period, kako kaže, pogoduje obveznicama jer nose mnogo veće prinose i zarade nego štednja, ali zbog slabog znanja i edukovanosti naši građani nisu previše uključeni u taj proces za razliku od građana širom sveta. Navodi da je u razvijenim zemljama aktuelan izuzetno razvijen trend bega iz depozita na novčano tržište obveznica iz prostog razloga što su tu zarade mnogo bolje.

- Na primer, vi imate situaciju da u Americi imate veliko povlačenje depozita iz banaka i ljudi kupuju hartije, jednogodišnje i višegodišnje, koje nose prinose i nekoliko procentnih poena bolji nego što je štednja u banci - objašnjava naš sagovornik.

Povezao je tu situaciju sa stanjem kod nas, navodeći da u Srbiji evroobveznice nose prinos preko 6 odsto, ali su naši o tome građani slabo informisani.

Prvi korak - naći brokera
S obzirom na tu slabu edukovanost naših građana o ulaganjima na berzu, logično se postavlja pitanje kako uopšte započeti trgovanje ne berzi, pa naš sagovornik kaže da treba poći od izbora brokera.

- Prvo moraju da nađu brokera i da potpišu ugovor, pa zatim da deponuju novčana sredstva. To nije ništa toliko strašno i komplikovano, ali za naše ljude koji su navikli na depozite ili nekretnine jer im je to tradicionalno i prilično poznato, za ovo bi ljudi trebalo da imaju minimalan nivo znanja, odnosno trebalo bi da budu koliko-toliko stručni, ali ne previše - objasnio je.

Istakao je i činjenica da je taj "gep" između depozita i obveznica prilično visok, što su prepoznale pojedine države, pa su one emitovale obveznice koje su namenjene samo građanima.
Dodao je da su to uradile i neke zemlje u okruženju kao što su Hrvatska i Mađarska da bi malo pomogle građanima i podstakle ih da te obveznice kupuju.
- Belgija je pre nekoliko sedmica prodala obveznice na preko 20 milijardi evra što je veliki iznos za tako malu zemlju i učestvovalo je nekoliko stotina hiljada građana. Recimo da bi takva neka akcija mogla malo pokrenuti naše građane jer je ovako je sve na pojedinačnim slučajevima onih koji su malo edukovaniji o tome.

- Jasno je zašto banke ne rade tu kampanju. Oni od istog tog štediše uzmu dva-tri odsto i one kupe obveznice, pa zato i ne nude obveznice klijentima.

Prednosti ulaganja u obveznice
To su niskorizična ulaganja, ali su i depoziti niskorizični jer su osigurani na 50.000 evra. Kada kupite državnu obveznicu, 100 odsto iza njih stoji država.

- Prednost je što nema poreza za razliku od depozita u valuti koji nose porez od 15 odsto na zaradu. Tako da u tom nekom smislu, obveznice imaju prednosti, a glavno je da u ovom momentu, odnosno čitave ove godine, a verovatno će to potrajati još neko vreme, nose dosta bolje prinose i to je jedan od razloga zašto su banke počele malo da dižu kamate jer se situacija na tržištu obveznica promenila.
Jedan od načina popularizacije ovih oblika "sigurne zarade" bi bio kada bi država emitovala obveznice namenjene isključivo građanima, kao što rade ove zemlje u regionu, ali naš sagovornik dodaje da nije čuo čuo da je neko kod nas to uopšte razmatrao.
Minimum 1.000 evra za trgovanje na berzi
Iako se na berzi novčani prometi meri u milijardama, ovom tržištu se može pristupiti već sa 1.000 evra ili dolara:

- Berza je napravljena tako da ima finansijske instrumente koji su dostupni građanima od 1.000 evra/dolara pa naviše. Kada govorimo o obveznicama, to su hartije koje su namenjene krupnim investitorima i tu minimalni iznos 100.000 nominalne vrednosti. I to može da se predupredi, jer na tržištu te veličine, treba da stoji nalog, a iza toga naloga može da stoji i veći broj investitora, to je već tehnika - objašnjava broker sa kojim je razgovarala ekipa "Blic Biznisa".

On pojašnjava da na berzi ne možete da se pojavite baš sa 100 ili 200 evra. Teoretski možete, ali nema previše smisla zbog visine ostalih troškova.

- Neko optimalno ulaganje na berzu je oko 10.000 evra pa naviše, dok se kod nas pojavljuju građani sa po nekoliko hiljada evra, što je legitimno, može da se kupi finansijski instrument koji iza sebe ima široku korpu akcija, tako da i sa malom količinom novca može da se napravi investicija koja nije rizična.